شمارهٔ ۸ - وله ایضا یمدحه و یصف الرّیاحین

زهی با چهره ات گلبار گلزار

رخت گلگونۀ رخسار گلزار

شکسته تاب زلفت پای سنبل

نهاده دست حسنت خار گلزار

مگر در گلستان بگذشته یی دوش

که می خندد در و دیوار گلزار

چو عهدت سست بدزین پیش و اکنون

چو خشمت تیز شد بازار گلزار

صبا کو با تن بیمار هر دم

بجان کوشید در تیمار گلزار

چو بوی زلف و رنگ عارضت دید

بیک ره سست شد در کار گلزار

خراب آباد بد، گر لطف خواجه

نگشتی چون صبا معمار گلزار

نگار سرو قد دیدی بآیین

نگه کن قدّ آن سرو نگارین

قبای لطف بر بالای سروست

ولی بی تو که را پروای سروست؟

اگر در چشم آیی جای آن هست

که اندر جویباران جای سروست

ببالای تو ماند راستی را

دلم را زین سبب سودای سروست

چو سرو آزاد کرد قامت تست

چرا گویم قدت همتای سروست؟

مگر شادی قدّت خورد نرگس

که مست افتاده اندر پای سروست

همه پشت زمین روی شکوفه ست

همه زیر فلک بالای سروست

چو رای خواجه میلش زی بلند یست

از ان طبعم چنین جویای سروست

چنار از جان هوا خواه بهارست

ز بس کش دست نعمت بر چناراست

ز زلفت بس که می ریزد بنفشه

ز گلبرگت همی خیزد بنفشه

جهان شد چون دهانت تنگ بروی

که در لعل تو آویزد بنفشه

غذای نرگس بیمارت اینست

که با شکّر بر آمیزد بنفشه

چه جادوییست چشم ناتوانت؟

که از آتش برانگیزد بنفشه

ز رویت سر چرا برتافت زلفت؟

مگر کز لاله پرهیزد بنفشه

فرو می پیچد از دست خطت پای

که از گلزار بگریزد بنفشه

سر زلف چو نوک کلک خواجه ست

که بر کافور می ریزد بنفشه

بآتش غنچه زان پیکان در آکند

که نیلوفر سپر بر آب افکند

دهد مردم لب خندان غنچه

نشانی از دل ویران غنچه

درآمد تازه روی و قرطه بگشاد

زهی! صد آفرین بر جان غنچه

هم اکنون باد نوروزی بیک دم

همه پیدا کنم پنهان غنچه

مگر لاله دهان زان بازکردست

که گیرد در دهان پستان غنچه

بدین ده دانۀ گاورس کافکند

صبا اندرین انبان غنچه

بخون دل فراهم کرد صد برگ

که بلبل می رسد مهمان غنچه

چو سوفار از نسیم لطف خواجه

لبالب خنده شد پیکان غنچه

صبا چون من ز عشق روی دلدار

گهی دیوانه باشد گاه بیمار

زهی نقش رخت بر گلشن گل

گرفته سنبلت پیرامن گل

ز رعنایی ترا عاری نباشد

که تر نیکوتر آید دامن گل

بناز و لابۀ ما هر دو ماند

خروش بلبل و خندیدن گل

مگر با خار سرتیزاندر آویخت؟

کزینسان پاره شد پیراهن گل

خط سبزت توان برخواندن از دور

بشبگیر از چراغ روشن گل

زرشک روی تو وز آه سردم

بیفسردست خون اندر تن گل

ز شرم تست یا از خشم خواجه

که آتش بردمید از خرمن گل

همه یا رنگ رز یا بو فروشند

که زیر سر و تنها باده نوشند

خوشا بوقت سحر آواز بلبل

خوشا بر شاخ گل پرواز بلبل

چمن بس با نوا جاییست کآنجا

همه برگ گلست و ساز بلبل

نمیشاید تحمّل کردن انصاف

بدلتنگیّ غنچه ناز بلبل

نوای چنگ و بانگ عاشقانست

بهر شام و سحر دمساز بلبل

صبا برسوسن و گل جامه بدرید

از آن شد آشکارا راز بلبل

خوشست این گنبد گل خاصه وقتی

که پیچد اندرو آواز بلبل

رسیل بلبلم در مدح خواجه

تو طوطی دیده یی انباز بلبل؟

جهان در بزم نوروزی نشسته ست

بیاد خواجه جام لاله در دست

گرافتد عکس رایش در شکوفه

بتابد همچنان اختر شکوفه

و گر درسایۀ دستش کند جای

چو گل زرّین شود یکسر شکوفه

همی زاید چو رای روشن او

بطفلی پیر از مادر شکوفه

درخت خشک از وجودش خورد آب

کند درحال سیم و زر شکوفه

ز جود دست او روزی چونرگس

ز زر بر سر نهاد افسر شکوفه

صبا از خاک پایش شمّه یی داشت

دروم زان ریختش بر سر شکوفه

درم بخشید و سر سبزی بدل یافت

چو دست صدر دین پرور شکوفه

همایون رکن دین ، مسعود ساعد

که دین را زو ممهّد شد قواعد

زعدلش گر کند دستور نرگس

نیاید در چمن مخمور نرگس

نهد گردن بخاک پایش ارچه

بتاج زر بود مغرور نرگس

بجای مردم چشمش کند کار

اگر بیند رخش از دور نرگس

خراب ار بود وقتی اندرین دور

شدست از سیم و زر معمور نرگس

خیال رایش ار در خواب بیند

شود با دیدۀ پر نور نرگش

عجب نبود گر از بهر دواتش

سیه گردد چو چشم حور نرگس

نیارد کرد در ایّام عدلش

نظر در غنچۀ مستور نرگس

زهی تاریخ دولت روزگارت

مبارک باد فصل نوبهارت

ببستان تا دهان بگشود سوسن

بمدحت صد زبان فرسود سوسن

زبهر دور باش بندگانت

سنان آبگون بنمود سوسن

چو کاغذ صفحۀ رخسار خود را

برای خطّ تو بزدود سوسن

چمن هرّای زرّش ساخت از گل

که همچون گوش خنگت بود سوسن

برآمد خنجر چون آب در دست

چو نام دشمنت بشنود سوسن

کشید از خاک پاییت سرمه نرگس

کف راد ترا بستود سوسن

دو چشمش گشت زراندود نرگس

زبانش گشت سیم آلود سوسن

هزارآوای بستان شریعت

پناه خلق ، سلطان شریعت

زبأست خون شود در سنگ لاله

زشرم خلقت آرد رنگ لاله

زبون شد آتش از سهم تو زینست

که گیرد هردمش در چنگ لاله

بیمن عدل تو عالم چنان شد

که ساغر میزند برسنگ لاله

نسیم لطف تو هرجا که بگذشت

دمد فرسنگ در فرسنگ لاله

اگرچه ز آتش سودا چو خصمت

دلی دارد چو دود آهنگ لاله

بسعی خاطر روشنگر تو

کنون بزداید از دل زنگ لاله

بمشک ومی بشست اوّل دهان پس

سوی مدحت تو کرد آهنگ لاله

صبا از شرم لطفت ناتوان شد

جهان پیر از فرّت جوان شد

چو گشت از روی تو دلشاد نوروز

در گنج طرب بگشاد نوروز

یکایک هرچه نقد خوشدلی بود

بطبع بندگانت داد نوروز

مثال بندگیّ خود ادا کرد

بدست سوسن آزاد نوروز

برو بد خاک درگاه تو هر روز

بجعد سنبل و شمشاد نوروز

جهان زانصاف مینازد که آموخت

ز تو آیین عدل و داد نوروز

همی تا خرمن گل را بصحرا

دهد هر صبحدم بر باد نوروز

حسودت را زدم هر دم خزانست

ترا هر روز از نو باد نوروز

قوام الدّین چو بختت همنشین باد

چنین خودهست و تا بادا چنین باد

سر افرازی که جاویدش بقا باد

کفش سر چشمۀ فیض سخا باد

بدان تا نگسلد از گردش چرخ

زجانش رشتۀ جانت دو تا باد

چو پشت او قوی از بازوی تست

چو فرمان تو کام او روا باد

تو سعد اکبری او ماه انور

قرآن هر دو با هم سالها باد

بداندیش شما از هر مرادی

چو خوبی از وفا دایم جدا باد

شما بایکدیگر چون نور و خورشید

جهان در سایۀ عدل شما باد

نفسهای دهان صبح صادق

همه آمین این ورد دعا باد

طناب عمرتان اندر سلامت

بهم پیوسته بادا تا قیامت